Cywilizacja mykeńska

W okresie około 1450 r. p.n.e. na Krecie nastąpił stopniowy upadek cywilizacji minojskiej, na co wpływ miało zapewne kilka czynników. Według ekspertów cywilizacja minojska wciąż zmagała się ze skutkami potężnej erupcji wulkanu na pobliskiej wyspie Santorini, a jej osłabienie wykorzystali Achajowie z Grecji kontynentalnej, którzy sprowadzili na Kretę tzw. kulturę mykeńską. Około 1425 roku p.n.e. cywilizacja minojska zanikła, a na Krecie rozkwitła kultura mykeńska.

Cywilizacja mykeńska wzięła swoją nazwę od miasta Mykeny, które w swoich czasach było jednym z głównych ośrodków cywilizacji greckiej i ważną twierdzą wojskową. Społeczeństwo mykeńskie składało się głównie z myśliwych i wojowników. W okresie największego rozkwitu Mykeńczycy kontrolowali znaczną część południowej Grecji, w tym Wyspy Jońskie i Kretę.

Po inwazji z Grecji kontynentalnej wiele miast kreteńskich zostało opuszczonych i zniszczonych (zwłaszcza we wschodniej części wyspy). Podczas gdy pierwotni mieszkańcy wyspy wycofali się na zachód od Krety, nowo przybyli Mykeńczycy coraz bardziej zasiedlali wyspę, budując nowe mieszkania w miejsce starych i zakładając nowe osady. Typowe dla architektury mykeńskiej są wielkie pałace królewskie i tzw. grobowce szybowe, które odzwierciedlają wielkie bogactwo klasy rządzącej. Pałace były miejscem koncentracji całej władzy, ale w przeciwieństwie do minojskich pałaców królewskich, te mykeńskie były otoczone silnymi fortyfikacjami.

Po upadku cywilizacji minojskiej, Mykeńczycy przejęli morskie powiązania handlowe i prowadzili handel na całym obszarze Morza Śródziemnego. Zakładali osady handlowe tam, gdzie handel ten był najbardziej intensywny. Mykeńczycy znali tzw. pismo linearne B, które obecnie zostało rozszyfrowane i eksperci dysponują dużą ilością zapisów z tego okresu. Mity o stworzeniu i legendy o różnych greckich bogach również prawdopodobnie pochodzą z okresu mykeńskiego.

Dorycki naród

Stopniowo jednak, od ok. 1200 r. p.n.e., w rejon Morza Śródziemnego wkroczyły tzw. ludy morskie, a po inwazji Dorów na Kretę cywilizacja mykeńska zanikła. Do tego czasu wiele starych osad i miast zostało opuszczonych, a rdzenna ludność przeniosła się na niedostępne tereny górskie. Ponownie, było to prawdopodobnie połączenie kilku przyczyn, ponieważ obszar ten był narażony na kilka trzęsień ziemi w tym okresie i mógł zostać osłabiony.

Po przybyciu Dorów z Peloponezu znacznie wzrosła liczba ludności na Krecie, zwłaszcza w zachodniej części wyspy. Powstały nowe miasta, takie jak Axos, Gortys, Falasarna i Polyrinnia, a liczba ludności wzrosła, najbardziej w Kydonii (Chania) i Elefthernie. Między VI a IV wiekiem p.n.e. kreteńskie państwa-miasta funkcjonowały we względnym spokoju, z tego okresu pochodzi tzw. Kodeks z Gortys, czyli skodyfikowane prawo cywilne regulujące życie ówczesnego społeczeństwa (patrz strona Gortys). Istnieją również dwa bardzo ważne eposy, Iliada i Odyseja, których autorstwo przypisuje się niewidomemu poecie Homerowi.